Blog

Od prawie dwóch lat świat może korzystać z Azure Cloud Switch, czyli bazującego na Linuksie międzyplatformowego modułowego systemu operacyjnego dla sieci centrów bazodanowych¹. Z kolei od kilku dni ze sklepu Microsoftu możemy pobrać Ubuntu i SUSE. W planach jest także Fedora. Czy zatem świat staje na głowie? :-) Co sprawiło, że największy przeciwnik wolnego oprogramowania zaczął je dystrybuować? Oto opowieść o tym, jak Microsoft zmieniał zdanie.

Microsoft został założony w 1975 roku przez Billa Gatesa i Paula Allena. Firma zajmuje się produkcją i dystrybucją zamkniętego oprogramowania komputerowego. Szybkie podjęcie agresywnego marketingu pozwoliło jej urosnąć z małego przedsiębiorstwa do prawdziwego giganta. Obecnie jest to jedna z największych i najbardziej dochodowych korporacji w całej branży IT.

Microsoft stosował jednak nie tylko agresywny marketing. Także jego polityka konkurencyjna zawsze była bardzo mocna. Kooperacje z różnymi firmami często kończyły się konfliktami, a nawet procesami sądowymi. Na początku lat 80. Microsoft rozpoczął współpracę z amerykańską korporacją informatyczną Santa Cruz Operation² (SCO), niezwykle istotną z punktu widzenia tego artykułu.

5 lat później firma z Redmond stworzyła swój flagowy produkt, czyli system operacyjny Windows. Przez wiele lat zyskiwała coraz większą popularność i udział w rynku, wydając kolejne jego wersje. Microsoft nie miał sobie równych, musiał zdominować rynek. Przełomowym momentem okazał się rok 1991 i lata późniejsze, gdy pojawił się Linux. Spokojny sen Microsoftu przerwały obawy związane z szybką ekspansją nowego otwartego systemu, który powoli stawał się nie tylko konkurencją, ale i zagrożeniem. Zaczęto zastanawiać się nad tym, jak zatrzymać prącego do przodu Linuksa.

Halloween Documents

W 1998 roku doszło do wycieku dokumentów, (z których kilka to poufne memoranda) tak zwanych Halloween Documents (Dokumenty Halloween)³. Dotyczyły one potencjalnej strategii Microsoftu w stosunku do Open Source, szczególnie Linuksa. Określały Linuksa oraz ruch Open Source jako zagrożenie dla dominacji firmy na rynku IT. Wskazano w nich także potencjalne sposoby ich zwalczania. Dokumenty te dostępne są do dziś na stronie Erica Raymonda⁴, amerykańskiego hakera i jednej z czołowych postaci ruchu Open Source.

W kolejnych latach agresywna polityka konkurencyjna Microsoftu nasilała się. Firma dążyła do monopolu na rynku. W rezultacie w 2000 roku wydany został wyrok sądu USA przeciwko Microsoftowi za praktyki monopolistyczne⁵. Sąd nakazał podzielenie firmy na dwie spółki. Jedna miała zajmować się Windowsem, a druga rozwijaniem oprogramowania biurowego i aplikacji internetowych⁶. Sąd apelacyjny uchylił jednak ten wyrok.

Linux to rak…, choć mogę zmienić zdanie

Microsoft nigdy nie pałał miłością do Linuksa i nie ukrywał się tym. Zresztą Open Source’owy system pojawiał się cyklicznie w corocznym raporcie korporacji dotyczącym konkurencyjnych systemów operacyjnych. Microsoft prowadził także kampanie publiczne skierowane przeciwko idei Open Source⁷. 1 czerwca 2001 roku Steve Ballmer, były dyrektor generalny firmy Microsoft, w wywiadzie dla Chicago Sun-Times powiedział, że „Linux to rak, który przyczepia się do każdej własności intelektualnej, jakiej dotknie”⁸. Słowa te już na zawsze utknęły wszystkim użytkownikom Linuksa w głowie. Myślę, że nie tylko im. Jednak spokojnie, potrzeba było czasu, aby także Ballmer kilkanaście lat później diametralnie zmienił zdanie.

W 2002 roku wyciekły kolejne Dokumenty Halloween, które jednoznacznie potwierdziły, że Microsoft obawia się Linuksa i dąży do wygaszenia jego fenomenu. Rok później SCO Group (która przejęła wcześniejsze SCO) wytoczyło firmie IBM proces z roszczeniem 5 mld $. Pozew dotyczył rzekomego naruszenia tajemnicy handlowej przez IBM oraz własności intelektualnej patentów związanych z Uniksem. SCO twierdziło, że w Linuksie znajduje się kod źródłowy, który należy do nich. Jak powiedział jeden z członków kadry menadżerskiej SCO: „Kody z należącego do nas systemu UnixWare zostały – linijka w linijkę – przekopiowane do Linuksa. Można dywagować, jak się tam znalazły – fakt pozostaje jednak faktem. Poprosiliśmy trzy niezależne firmy konsultingowe o sprawdzenie naszych informacji, które potwierdziły nasze podejrzenia. Jesteśmy zawiedzeni takim obrotem sprawy, włożyliśmy bowiem kilka milionów dolarów w przygotowanie SCO Linuxa w ramach konsorcjum United-Linux”. Rzekomo skradzione linie kodu nigdy nie zostały jednak opublikowane. W rezultacie w 2007 roku firma SCO przegrała proces sądowy, co postawiło ją na skraju bankructwa.

Microsoft wspierał finansowo SCO

Jak się okazało w 2004 roku, gdy do opinii publicznej wyciekł e-mail jednego z pracowników SCO⁹, zaliczany do Halloween Documents, Microsoft finansował firmę SCO, która wytoczyła proces IBM. Korporacja Gatesa wydała na ten cel kilka milionów dolarów. Czy Microsoft wspierając SCO, chciał zagrozić Linuksowi? Nigdy tego nie udowodniono. Jednak tego samego roku Komisja Europejska nałożyła na Microsoft 497 mln € grzywny za naruszanie unijnych przepisów o konkurencji, którą ten po przegraniu apelacji zapłacił¹⁰.

W 2007 roku Microsoft ogłosił, że Linux narusza 235 ich patentów, z czego 42 samo jądro¹¹. Korporacja nie wskazała jednak, o które patenty konkretnie chodzi, ani żadnych linii kodu. Na tę sytuację zareagował Linus Torvalds, który w wywiadzie dla InformationWeek stwierdził, że bardziej prawdopodobne jest, że to Microsoft narusza czyjeś patenty¹².

Lodowiec zaczął topnieć

W 2011 roku stosunki między Microsoftem, a Linuksem nieco się ociepliły. Oficjalnie korporacja przestała uważać Linuksa za zagrożenie. Usunęła go nawet z corocznego raportu dotyczącego konkurencyjnych systemów operacyjnych, o którym wspominałem wcześniej. Za konkurentów uznaje jedynie firmy Apple oraz Google. Ponadto na 20 urodziny Linuksa Microsoft nagrał krótki film, którego przesłanie zachęca do pokojowego współistnienia¹³. Można go obejrzeć tutaj.

Jeżeli nie możesz ich pokonać przyłącz się do nich

W 2015 roku Microsoft poinformował o swoim nowym produkcie – Azure Cloud Switch, czyli platformie sieciowej opartej na Linuksie¹⁴. W marcu 2016 roku ogłosił prace nad wydaniem swojej bazy Microsoft SQL Server dla Linuksa¹⁵. Niedługo później korporacja dołączyła do Fundacji Eclipse¹⁶. To jednak nie koniec niespodzianek, bo w marcu Microsoft przedstawił także swoją wersję Debiana¹⁷, a w listopadzie dołączył do Fundacji Linux¹⁸. Nawet Steve Ballmer, który 15 lat wcześniej nazwał Linuksa „rakiem”, stwierdził, że „Linux już nie jest rakiem”. Ponadto po ogłoszeniu przez Microsoft wydania SQL Server dla Linuksa w e-mailu do Satya Nadelli napisał, że podoba mu się ta decyzja¹⁹. Dodatkowo od kilku dni ze sklepu Microsoftu można pobrać Ubuntu²⁰ i SUSE²¹. Planowane jest udostępnienie kolejnych dystrybucji linuksowych.

Słowa indiańskiego przysłowia, których użyłem w śródtytule, doskonale odzwierciedlają to, jak Microsoft zachował się wobec społeczności wolnego oprogramowania. W ciągu kilkunastu lat doszło do diametralnej zmiany w stosunkach między Microsoftem a Linuksem. Począwszy od tajnych dokumentów dotyczących strategii, jakie trzeba objąć, by nie stracić pozycji na rynku, poprzez liczne procesy sądowe, finansowe wspieranie firmy zarzucającej społeczności Open Source’owej kradzież kodu źródłowego, ogłaszanie naruszenia patentów, aż po podjęcie współpracy i rozpoczęcie dystrybuowania Linuksa.

„Niech uczciwie wygra lepszy”

Microsoft wprawdzie za sprawą ogromnej ilości gier działających tylko na Windowsie góruje na desktopie. Jednak zamknięte i kosztowne oprogramowanie ma utrudnioną drogę w przypadku profesjonalnych enterprise’owych zastosowań. Microsoft najprawdopodobniej to zrozumiał. Doskonałą konkluzją zmian są słowa napisane w 2004 roku przez Jerzego Baranowskiego, prezesa firmy EuroLinux, w artykule Prawda, prawda über alles! (miesięcznik Chip 06/2004): Użytkownicy Linuksa i społeczność Open Source popierają rozwój oprogramowania. Dlatego są oni za tym, aby także Microsoft tworzył lepsze, stabilniejsze, bezpieczniejsze, bardziej wydajne i konkurencyjne cenowo produkty. Wówczas bez problemu wygra z każdym innym systemem, a wielu dzisiejszych entuzjastów Linuksa przesiądzie się na Windows. Ważne, aby konkurencja była prowadzona fair, czyli niech uczciwie wygra lepszy²².

Zachęcam także do lektury artykułu, w którym opisujemy, gdzie w 2017 roku można znaleźć Linuksa.

Źródła:
¹https://azure.microsoft.com/pl-pl/blog/microsoft-showcases-the-azure-cloud-switch-acs/
²https://pl.wikipedia.org/wiki/Santa_Cruz_Operation
³Nazwa Halloween Documents pochodzi od daty ich publikacji.
⁴https://pl.wikipedia.org/wiki/Eric_Raymond
⁵https://www.justice.gov/atr/case/us-v-microsoft-corporation-browser-and-middleware
⁶http://www.computerworld.pl/news/Proces-Microsoftu-sad-apelacyjny-uchylil-wyrok-o-podziale-firmy,2382.html
⁷http://www.computerworld.pl/news/Microsoft-zagrozony-ekspansja-Linuxa,41975.html
⁸https://www.theregister.co.uk/2001/06/02/ballmer_linux_is_a_cancer/
⁹http://prawo.vagla.pl/files/mgr_p_kulczycki.pdf,  s. 20.
¹⁰Ibid.,  s. 22.
¹¹http://di.com.pl/microsoft-open-source-narusza-235-naszych-patentow-16514
¹²http://prawo.vagla…, op. cit.,  s. 24.
¹³https://www.dobreprogramy.pl/Microsoft-Linux-nie-jest-dla-nas-zadnym-zagrozeniem,News,27173.html
¹⁴http://osworld.pl/microsoft-stworzyl-azure-cloud-switch-linux-do-zastosowan-sieciowych/
¹⁵http://www.computerworld.pl/news/Microsoft-SQL-Server-2016-takze-dla-Linuksa,404719.html
¹⁶https://www.dobreprogramy.pl/Microsoft-jeszcze-bardziej-otwarty-dolacza-do-fundacji-Eclipse,News,71237.html
¹⁷https://www.dobreprogramy.pl/Microsoft-przedstawia-wlasna-wersje-Debiana-to-wcale-nie-musi-byc-Debian,News,71245.html
¹⁸http://www.spidersweb.pl/2016/11/linux-foundation-microsoft.html
¹⁹http://www.informationweek.com/software/ballmer-linux-no-longer-a-cancer–/d/d-id/1324661
²⁰https://www.microsoft.com/pl-pl/store/p/ubuntu/9nblggh4msv6
²¹https://www.microsoft.com/pl-pl/store/p/opensuse-leap-42/9njvjts82tjx
²²http://www.chip.pl/2004/06/prawda-prawda-uber-alles/